بسم الله الرحمن الرحیم
تا به حال چقدر به شادی ها و خوشحالی های خودمان توجه کرده ایم؟
چرا دنبال شادی هستیم؟ چگونه به شادی می رسیم؟
چه چیزها و چه اموری باعث شادی ما می شوند؟ و چرا از آن ها شاد می شویم؟
شادی در نظر ما چیست؟
مسئله شادی و خوشحالی مسئله ای هست که کمابیش در جامعه ما در حال گم شدن است. وقتی قرار بر شادی و شادمانی می شود باید یاد موسیقی و آهنگ های هر چه مبتذل تر افتاد. شادی معنا می شود در جشن و مراسم و مهمانی های مختلط یا در تمسخر و غیبت دیگران یا شاید سینما و فیلم، شهربازی، مجتمع های تفریحی، بازارها و... .
ریشه هر کدام از این ها را که نام شادی و خوشحالی بر آن ها گذاشته ایم بررسی کنیم شاید فقط به هوی و هوس های نفسانی منتهی شود. اما اشتراکی که بین تمام این ها وجود دارد مسئله غفلت است و فراموشی.
فراموشی چه؟
نمی دانم شاید فراموشی سختی ها و مصائب زندگی دنیوی و یا واقعیت ها و حقایق زندگی حتی برای دقایقی.
بهتر بگویم گریز از این ها و پناه بردن به غفلت و خیال.
شاید گریز از ملامت فطرت و وجدان و گریز از احساس ندامت خسران و زیان1.
شاید گریز از ندای فطرت و وجدان انسانی که نمی فهمیم چه از ما می خواهد یا شاید هم می فهمیم اما رسیدن به آن سخت است و مخالف امیال دنیوی ماست.
...
مگر نه این که موسیقی انسان را از احوال و افکار خود بیرون می آورد؟
مگر نه این که مصاحبت های غافلانه و بی هدف انسان را از حقایق و واقعیت های زندگی شخصی دور می کند؟
مگر نه این که سینما و فیلم های لهو و بیهوده و بی هدف (هدف دارند منتها نه هدفی در راستای حقایق و رشد بشری) انسان را دچار غفلت از زندگی خود می کند و غرق در زندگی شخصیت های داستانی می کند؟
در مورد هر یک از اموری که باعث شادی ظاهری ما می شوند باید این سوال را از خود بپرسیم که آیا حقیقتا این امر باعث شادی و بهجت حقیقی ما می شود یا این که باعث غفلت و فراموشی واقعیت ها و حقایق می شود؟
اما چه چیز است که باعث می شود ما به سمت غفلت بگریزیم؟
امام علی علیه السلام می فرمایند:
اى مـردم ! از خـدا بترسید ؛ زیرا هیچ کـسى عبث آفریده نشدهاست، تا به سرگرمى و غفلت گذراند و مهمل رها نشده است تا بیهودگى کند.2
هم چنین در روایت دیگری می فرمایند: بدانید، که آرزو خرد را دچار غفلت مىسازد و یاد خدا را به فراموشى مىسپارد.3
روایت به خوبی روشن می کند که انسانی که اعتقادی به خداوند و آفرینش الهی و هدف آن نداشته باشد به دنبال غفلت می رود. انسانی که اعتقادی به هدف آفرینش نداشته باشد مشخصا هر چه بیشتر از ندای فطرت و وجدان خود می گریزد و هر چه بیشتر از حقایق زندگی فرار می کند و آن ها را نادیده می گیرد. چیزی که در تمدن های غربی به خوبی قابل مشاهده هست. همان تمدن هایی که رفاه مادی هر چه بیشتر، موسیقی و فیلم، مصاحبت های غافلانه، روابط جنسی، تخدیر فکر و عقل، مراکز سرگرمی و تفریحی و ... را هر چه بیشتر ترویج می کنند و آن ها را به عنوان ارزش های یک اجتماع بشری نشان می دهند.
بی هدفی باعث می شود که انسان همیشه از تفکر به سرانجام اعمال و معاد گریزان باشد. فرار از عاقبت اندیشی و دوراندیشی عقل و خرد انسان را خاموش می کند.
انسانی که به معاد باور نداشته باشد باید به نحوی چراغ عقل و فطرت را خاموش کند و به همین دلیل به سراغ غفلت و فراموشی، آرزوها و لذات دنیوی و غرق شدن هر چه بیشتر در ظواهر دنیا و نفسانیات برود تا فطرت و عقل و وجدان او را دچار عذاب نکنند.
پس علت روشن شد اما چرا ما چشم بسته از فرهنگ آن ها پیروی می کنیم؟
باید آگاه باشیم و بدانیم همان طور که بشر غربی با شرک و کفر به چنین روزی افتاده است، این خطر برای ما نیز وجود دارد که با اعتقادات و ایمان ضعیف، با شرک و کفر عملی، با نادیده گرفتن فرهنگ اسلامی و اعتقادی مردم، با نادیده گرفتن معنویت در جامعه، با پرداختن به مسائل غفلت زا نظیر موسیقی و فیلم ها لهو و بیهوده، ساخت مراکز تفریحی و سرگرمی کپی برداری شده از غرب به عنوان کار فرهنگی، با اصل قرار دادن اقتصاد مبتنی بر توسعه و به حاشیه راندن فرهنگ و اعتقادات جامعه بر اساس همان مبانی توسعه و مدرنیته و ... به همان وضعیتی دچار شویم که در غرب به وجود آمده است.
در مورد شادی های خود بیشتر دقت کنیم!
1- رجوع شود به تفسیر آیه: ان الانسان لفی خسر(++)
2- نهج البلاغة، حکمت 370 - منتخب میزان الحکمة، ص 504
3- نهج البلاغة، خطبه 86 - منتخب میزان الحکمة، ص 394
+ صبحت در باب غفلت بسیار زیاد هست و سخنان بسیار ارزشمندی از بزرگان ما در این زمینه وجود دارد که از جمله آن ها سخنان امام خمینی ره هست.
+ ان شاءالله در مطلب دیگه ای به موضوع بهجت و شادی حقیقی پرداخته میشه...
+ بی ربط نوشت: حکمت 150 نهج البلاغه + شرح