علم نافع

بسم الله الرحمن الرحیم

 

در روایات زیادی از علم بدون نفع منع شدیم از جمله روایتی از حضرت علی علیه السلام که می فرمایند خیری نیست در دانشی که سود ندارد.

از نظر حقیر چیزی نافع هست که انسان رو به مقصد و مقصود نزدیک تر کنه و مقصود ما بندگی و قرب به خدا هست در نتیجه علمی نافع هست که باعث تقرب ما به خدا بشه.

نمی خوام چندان در مقدمه بحث کنم و میرم سراغ چند نقد و توصیه ای که از این روایات به ذهنم رسید.

 

1

فضای دانشگاهی و مدارس و کمابیش حوزه ها به سمتی هست که علم نه برای علم بلکه برای نمره و مدرک و ... تحصیل میشه و این نفعی برای ما نداره. پس اگر در چنین ساختارهایی دنبال علم هستیم بیشتر مراقب باشیم که اسیر این فضا نشیم و به حق طالب علم باشیم که اگر طالب نباشیم فقط بر محفوظات ما اضافه میشه بدون این که نفع و سودی در کار باشه.

  

2

بسیاری از رشته ها و علوم دانشگاهی و غیر دانشگاهی به اون معنایی که در مقدمه اشاره شد نفعی برای ما ندارند.

اول از این جهت که به کار و عمل گرفته نمیشن و در عمل سودی برای ما ندارند. حتی اگر قابل به کار گرفتن باشند، ما قصد به کارگیری یا توان به کارگیری اون علم رو نداریم.

دوم از این جهت که این علم به کلی نفع و سودی نداره حتی اگرچه به کار هم گرفته بشه و سودهای مادی و ظاهری داشته باشه اما بدلهایی داشته باشه که هزار بار سودمندتر از اون باشه. مثال میزنم به علوم معماری و شهرسازی و عمران و ... . در ظاهر سود دارند ولی در حقیقت باعث ضرر و زیان های بسیاری برای ما هستند و این درحالی هست که بدل هایی دارند که می تونند سودمندتر باشند. حتی اگر اون بدلها غیر منسجم و صعب الوصول باشند وظیفه ی ما تغییری نمی کنه.

  

3

بیایید این روایت رو از زاویه ی دیگه ای نگاه کنیم. یعنی به جای این که دنبال علم نافع باشیم، دنبال نفع باشیم و از پس این نفع به دنبال علم بریم. یعنی اول هدف گذاری بکنیم و بعد به دنبال علم بریم.

اول ببینیم چه چیزی باعث تقرب ما به خدا میشه و بعد دنبال علمی بریم که عمل به اون چنین نتیجه ای داره.

بسیاری از علومی که ما تحصیل می کنیم خلاف این منطق هستند. خیلی از ما گیج هستیم یا صرفا دنبال عرف جامعه به این طرف و اون طرف میریم بدون هیچ هدف و آینده نگری ای. ببینیم بیشترین نفع رو چه علمی داره بعد بریم پی تحصیلش.

با این نگاه خیلی از دختران و پسران مسلمان ما بی هدف به دانشگاه ها و مراکز علمی وارد میشن. مخصوصا دخترانی که وظایف خاص مادری و تربیت و سایر وظایف مهم خانه داری (من جمله سلامت و بهداشت و تغذیه اعضای خانواده) رو در پیش دارند. خیلی ها این وظایف رو به تجربه و غریزه یا مطالعات متفرقه و غیر منسجم و از سر اضطرار، واگذار می کنند در حالی که هر کدوم از این وظایف به علم وسیعی نیاز دارند و مورد غفلت واقع میشن.

  

4

محفوظات تا به حال به درد هیچ کس نخورده و به درد من و شما هم نمیخوره. باید در پی این محفوظات تفکر رو یاد بگیریم تا بتونیم رشد و پیشرفت کنیم و قدمی به جلو برداریم والا همیشه درجا می زنیم. رشد و بصیرت و یقین و عمل درست از تفکر زاده میشه، نه از محفوظات.

کمی خداشناسی

بسم الله الرحمن الرحیم

وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِیبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعونَ

و قطعا شما را به چیزى از [قبیل] ترس و گرسنگى و کاهشى در اموال و جانها و محصولات می ‏آزماییم و مژده ده شکیبایان را [همان] کسانى که چون مصیبتى به آنان برسد می ‏گویند ما از آن خدا هستیم و به سوى او باز می ‏گردیم. (آیات 155 و 156 سوره بقره)

 

حاج آقا می گفتند این که ما برای خدا هستیم کافی هست که ساکت بشیم و دست از شکایت برداریم و این که به سوی او باز می گردیم کافی ست تا قانع بشیم و خوشنود. وقتی به حرف شون و این کلام قرآن فکر کردم یک آن آرامش و سکینه تمام وجودم رو گرفت.

حاج آقا آیت الله حائری بودند...